Recensie - De aanslag

Aan-slag, Terug-slag … slag … slag …

Begin 1945, vier huizen naast elkaar, schoten worden gelost, doden vallen, paniek, lijken worden verplaatst, onmiddellijke represaille. De kleine Anton Steenwijk, voor wiens voeten het eerste bloed uiteen spat, zal er een heel leven mee worstelen…Zal hij een antwoord krijgen en zo ja…wat doet hij er dan mee? Of is Anton gewoon de kleine Harry Mulisch zelf, geboren in 1927 uit een Joodse moeder en ook ternauwerdood ontsnapt aan de Nazi-gruwelen? Harry gedurende enkele decennia zelf op zoek naar antwoorden die er niet zijn?

Actie en reactie, daar draait het om in dit boek. Een eenvoudig gegeven. Maar als die actie en reactie beide misdadig zouden kunnen zijn, krijg je een thriller. Indien zulke misdadige actie en reactie zich bovendien tijdens WOII afspelen, dan wordt het een historische thriller.

Mag je een zogenaamde slechterik doden? Is dat dan een goede daad? En mag dan de vriend van die slechterik op zijn beurt een zogenaamde goede doden? Collaboratie en verzet… duisternis en licht… zwart en wit? Of is er toch ergens een streepje grijs? Wie heeft de waarheid in pacht? En wie treft schuld?

Uiteindelijk is dit een heel knap boek, maar ik heb het wel tweemaal moeten lezen. Het is niet gemakkelijk, zeker niet als die historische thriller eigenlijk haar ontplooiing kent vele decennia na WOII. Het boek kabbelt van oorlog over oorlog of wereldspanning: Korea, Vietnam en de rakettencrisis volgen elkaar op. Dit tijdsperspectief slorpt veel aandacht op. Hoe zat het ook weer? Even terugbladeren. Anton’s morele bewustzijn groeit met de jaren. Daarenboven worden sommige belangrijke figuren pas laat in het boek binnengebracht; daarnaast blijkt dat enkele personnages uit de beginbladzijden naar een dwaalspoor leiden: ze blijken minder belangrijk te zijn.  Ook de helden hebben hun kleine kantjes. Mulisch schrijft heel direct; soms kort en snel, soms meer beschrijvend, maar nooit saai. De psychologische oorlogsroman  blijft boeien: thema en schrijfstijl van het boek sluiten nauw bij elkaar aan.

Overal was het al dag, maar hier was het nacht, neen, meer dan nacht… Nacht en dag?

Bespreking gedicht - I

Ik heb voor mijn eerste gedicht het werk van J.W. Curry ‘I’ gekozen. Het wordt aanzien als het kortste gedicht ter wereld. Het is simpel maar toch erg diepgaand, kort maar zeer krachtig en als je erover nadenkt kan het enorm veel betekenissen hebben.

Het is simpelweg een kleine letter i met als puntje op de i de vinderafdruk van J.W. Curry zelf. Je zou er van uit kunnen gaan dat zijn vingerafdruk het werk erg persoonlijk maakt want een vingerafdruk is juist een aspect van de mens dat ons allemaal iets uniek geeft. Het verbindt de schrijver met het werk zou je kunnen zeggen:  het gedicht heeft alleen maar betrekking tot hem.

Ik wist niets af van het bestaan van dit gedicht totdat ik het zag in een youtube video van het kanaal Vsauce. Daar kan je allerlei toffe video’s vinden over onderwerpen waar je zelf nooit aan zou denken, bijvoorbeeld over waarom dat we nieuwsgierig zijn. Toen de presentator dit gedicht aanhaalde in zijn video ‘What is the shortest poem’ vond ik het direct een cool idee van de schrijver terwijl het toch zo eenvoudig lijkt.

Zelf heb ik een poging gedaan tot mijn versie van J.W. Curry’s ‘I’.

Alternatief einde - Het diner

Het diner – Herman Koch

 Een ander einde: dit is een einde dat moet ingevoegd worden op blz. 294 na de paragraaf die eindigt met “En ook niet over een jaar”[1].

De verkiezingen naderden met rassenschreden. Serge en Babette waren nu haast dagelijks prominent aanwezig als het modelkoppel in allerhande quizzen, reality shows, kookprogramma’s. Serge’s kneuzingen waren vakkundig weggewerkt. Rick was zelfs back stage geïnterviewed op Pinkpop. En Beau? Geen onverdroten woord. Tja, Serge slaagde erin om als slachtoffer door het leven te gaan. Ach, hoeveel kinderen verdwenen er niet elk jaar? Geen nieuws, goed nieuws!

De rust keerde eindelijk weer; het filmpje van Men in Black III was immers van Youtube gehaald. Michel had het me met een dikke knuffel erbovenop nog gezegd. “Papa ik hou van je”. Mijn nachten werden terug wat langer; mijn hartslag wat regelmatiger.

En toen kwam die donderdagnamiddag. Het was weer zo’n saaie nietszeggende dag. Ik was nog steeds aan het niksen. De telefoon belde. “Paul ben jij het?” Ik herkende onmiddellijk de stem van broer. “Ja man, wat is er?” ”Ze weten hét, ze weten hét!” Ik wist onmiddellijk wat hét was.  “Kalm, kalm Serge. Doe nou eens rustig je verhaal!”

Serge was nog steeds buiten adem. Hij had zopas een postpakketje geopend. Een stapeltje A4 bladzijden met de uitgetypte versie van ons gesprek stak erin; jawel, ons gesprek in het restaurant. Hoe kon dat nou? Geld moest er over de plank komen, veel geld. Twee ton man! Anders zou de tekst naar “De Volkskrant” gestuurd worden en op Youtube geplaatst worden … samen met het filmpje! Verdomd nog! Hoe kan dit! Iemand moest ons gesprek hebben opgenomen. Maar wie? “Weet Babette het al?“

Die vage boemerang van onethisch handeling was dus uiteindelijk wel in ons burgerlijk gezicht geploft.

“Twee ton, gosh! En ik zit hier met een leefloontje.” ”Geen probleem broer, ik regel dat wel. Ik heb nog wel wat cash dat daarvoor kan dienen. Laat Babette en Claire asjeblief hierbuiten. Ik lever dat geld morgen af en klaar is kees. Morgen avond is alles voorbij. Maak je geen zorgen, maar hou je stil.” Einde verbinding!?

Typisch Serge! Hij belt me als een bezetene op, één en al buiten zichzelf; om dan zelfbewust en zonder enig tegenpruttelen zelfs maar enige discussie eigenhandig een oplossing door te drukken. Hij is nooit veranderd.

De volgende dag was Serge al vroeg op stap. Babette vertelde Claire met trots dat een plotse wijziging in Serge’s verkiezingsschema was tussengekomen. De peilingen liepen niet zo goed in Noord-Brabant en Serge zou een rondje Roosendaal-Breda-Tilburg-Eindhoven moeten afwerken.  Ondertussen opende manlief in zijn limousine die verdomde envelope opnieuw en staarde voor de zoveelste keer naar een foto met een soort kerkgebouw; daarvoor een dikke boom met een pijltje. Onderaan in drukletters: ALBERTLAAN, WEZEMBEEK-OPPEM. Daarnaast in duidelijk herkenbaar handschrift: “Je suis Beau”.

---

[1] Het betreft de uitgave van het boek door Anthos (64ste druk 2014).                    

leesautobiografie

Fase 1:

Mijn eerste boek-gerelateerde herinnering was dat er in de kleuterschool Bob de Bouwer werd voorgelezen. Thuis las mijn moeder ook erg veel voor, waaronder ik mij Jip en Janneke, Tinnie, Topsie and Tim en vooral Rasums en de vagebond van Astrid Lindgren herinner, dat laatste boek heeft mijn moeder mij zo vaak voorgelezen. Elke Kerstmis las ze ook het Kerstverhaal van Petson en Findus voor. Maar de absolute favoriet was de serie Horrid Henry van Francesca Simon die ik zelfs nog op het einde van de lagere school zou lezen, enkel in het Engels.

Fase 2:

Tijdens de lagere school las ik vanalles, graag en liefst in het Engels: zo goed als alles van Roald Dahl, Anthony Horowitz (vooral de Alex Rider serie maar ook een aantal anderen), de serie van Brief Aan De Koning, De Schippers van de Kameleon en de Harry Potter boeken heb ik meerdere keren verslonden. Dan kwamen  ook losse boeken die niet deel van een serie uitmaakten. Zo heb ik er ook een heel aantal van uitgelezen: hieronder Kruistocht Door Spijkerbroek, Koning van Katoren en een kinder vriendelijke versie van Hercules zijn 12 werken.

Qua strips ben ik eveneens een veteraan:zZo goed als alle Kuifjes, Kiekeboes, Jommekes, Robbedoezen, Blauwbloezen en Suskes en Wiskes heb ik al in mijn handen gehad en gretig meerdere keren uitgelezen. Ik ging nooit naar een bibliotheek, ik ging altijd naar de Standaart Boekhandel of naar Treasure Trove eenEengelse boekenwinkel die nu in het centum van Tervuren gevestigd is en waar ik soms nog binnenspring.

Buiten boeken hield ik ook erg veel van luister cd’s! Op zolder ligt er daar een hele stapel van. Enkele titels zijn: De Verborgen Tuin, Puk en de Petteflet, Poes Minoes, erg veel verhalen van De Schippers van de Kameleon en dan een hoge stapel van mijn favoriete luister-cd reeks, een Engelse serie ‘Just William’ over William Brown.

Fase 3:

In het begin van het middelbaar las ik iets minder dan ervoor maar nog steeds aanzienlijk veel. Ik las liever in het Engels toen. Dus de reeksen van Artemis Fowl, Maze Runner en de twee goden/thrillers van Rick Riordan: Percy Jackson en The Kane Chronicles heb ik ook op snel tempo verslonden. Dan was er een hele periode dat ik niks las want ik had, vond ik, alles wat me zou kunnen interesseren uitgelezen en er was niets nieuws en aantrekkelijks te vinden. Die ‘lees-dip’ zou zelfs doorgaan tot op het einde van het 4^e jaar.

 Fase 4:

Tijdens de zomervakantie van vorig jaar werden de lange autoritten stilaan een echte hel. Bij een bezoek aan een gigantisch winkelcentrum vind ik mezelf in de Engelse afdeling van een enorme boekenwinkel. Ik begin achterflappen te lezen in de hoop iets te vinden wat me zou kunnen bezighouden in de auto. Toen kwam ik de boeken van de populaire tv serie ‘A Game Of Thrones’ en het boek van de film ‘World War Z’ tegen. Mijn vakantie was plots een stuk beter geworden, ik had op twee weken drie boeken uitgelezen van gemiddeld 800 bladzijden per exemplaar gelezen. Ik had ‘A Game Of Thrones’ gelezen tot waar seizoen drie eindigde, nu wacht ik op seizoen vier dat verfilmd wordt en daarna ben ik van plan heel de serie uit te lezen.

Doorheen het jaar las ik minder boeken als tevoren, ik herinner me dat ik de series van ‘I Am Number Four’ , ‘The Knife of Never Letting Go’ en ‘The Mazerunner’ helemaal heb verslonden. Daarna vond ik niet meteen literatuur wat me aansprak. Nu dit jaar heb ik wel een paar literaire doelen onder ogen genomen. Ik zou graag beginnen aan het gigantische werk van J.R.R. Tolkien waarvan Lord of The Rings een onderdeel is. Ook zou ik graag de Game of Thrones serie uitlezen.